Jimicsi La'aanta Iyo Khataraha Ka Dhasha!

"Jimicsigu waa furaha nolosha caafimaadka leh iyo maskaxda faraxsan." - John F. Kennedy

Jimicsi la'aanta waxay leedahay khataro caafimaad oo badan, waxaana ay saameyn ku yeelan kartaa dhammaan qaybaha noloshaada, laga bilaabo caafimaadkaaga jireed ilaa midka maskaxeed waana halka Soomaalidu tidhaa, ''Jidh caafimaad qabay, maskax caafimaad qabtaa ku jirtaa." Halkan waxaynu ku eegi doonnaa khataraha caafimaad ee ka dhasha jimicsi la'aanta:

1. Cudurrada wadnaha iyo xanuunnada cardiovascular

Xanuunka wadnaha: Jimicsi la'aantu waxay kordhisaa halista cudurrada wadnaha sida wadna-qabadka (heart attack) iyo cudurrada halbowlayaasha.

Cadaadiska dhiigga: Waxay keentaa cadaadis dhiig oo sareeya (hypertension), taasoo saameyn ku yeelan karta shaqada wadnaha iyo xididdada dhiigga.

Kolestaroolka sare: Waxay kor u qaaddaa heerarka kolestaroolka waxyeellada leh (LDL) oo sababi kara dhibaatooyin caafimaad oo wadnaha la xiriira.

2. Dhibaatooyinka sonkorowga/ macaanka.

Sonkorowga nooca 2-aad: Jimicsi la'aantu waxay kordhisaa halista cudurka macaanka nooca 2-aad, sababtoo ah waxay saameyn kartaa awoodda jirka ee insulinta iyo maaraynta heerarka sonkorta dhiigga.

3. Miisaanka oo kordha iyo buurnida

Miisaanka oo kordha: Jimicsi la'aantu waxay horseedi kartaa miisaan kordhin iyo buurni, taasoo keeni karta caqabado caafimaad oo kale sida cudurrada wadnaha, sonkorowga, iyo xanuunnada kala goysyada.

Buurnida waxay kordhisaa halista cudur

rada sida cudurrada neefsiga, dhibaatooyinka lafaha iyo kala goysyada.

4. Cudurrada lafaha iyo murqaha

Cudurrada lafaha: Jimicsi la'aantu waxay keentaa daciifnimo iyo xanuun lafo (osteoporosis), sababtoo ah jimicsiga ayaa kaalin muhiim ah ku leh xoojinta lafaha. Waxa tusaale u ah qaar kamida shaqaalaha shirkaddaha waaweyn ee wadanka  ay lafuhu daateen, xataa biro la gelin kari waayey.

Dhibaatooyinka murqaha: Waxay keeni kartaa murqaha oo daciifa iyo dabacsanaan la'aan, taasoo saameyn karta awoodda jirka iyo isku dheellitirkiisa.

5. Dhibaatooyinka caafimaadka maskaxeed

Walbahaar iyo werwer: Jimicsi la'aantu waxay kordhisaa walbahaarka iyo werwerka, sababtoo ah jimicsiga ayaa door muhiim ah ka ciyaara yareynta hormoonka walbahaarka.

Murugada iyo walbahaarka maskaxeed: Waxay kordhisaa halista murugada iyo xanuunka walbahaarka maskaxeed (depression and anxiety), iyadoo saameynaysa heerarka endorphins-ka ee maskaxda.

"Inaad jimicsi sameyso waxay kuu noqon kartaa xalka ugu fiican ee inaad ka baxdo niyad-jabka iyo walbahaarka." - Robert Urich

6. Cimri-gaabnimada

Cimri-gaabnimada: Cilmi-baarisyo badan ayaa muujiyey in jimicsi la'aantu ay la xiriirto cimri-gaabnimada iyo halista sare ee dhimashada sababtoo ah cudurrada daba dheeraada.

Sida loo yareeyo khataraha jimicsi la'aanta

"Haddii aad rabto inaad sameyso wax weyn, bilow inaad sameyso wax yar." - Lao Tzu

Jimicsi joogto ah: Samee jimicsi joogto ah oo waqtiyo gaar ah leh, sida socodka, orodka, dabaasha, ama jimicsiga kale.

Ujeeddooyin caafimaad leh: Samee ujeeddooyin caafimaad leh oo ku saabsan jimicsigaaga, sida inaad sameyso jimicsi maalintii 30 daqiiqo ama inaad la jaanqaado barnaamij jimicsi oo cusub.

Raadi madadaalo: Raadi noocyo jimicsi oo aad ku raaxaysato, sida ciyaaraha, qoob-ka-ciyaarka, ama jidh-dhiska kooxda.

Horumari caadooyin wanaagsan: Samee caadooyin jimicsi oo wanaagsan, sida inaad sameyso jimicsi subaxdii ama inaad u lugayso shaqada adiga oo cagahaaga adeegsanaya halkii aad baabuur isticmaali lahayd.

Xirfaddaha isku-xidhka iyo taageerada bulshada

Kooxaha jimicsiga: Ku biir kooxaha jimicsiga ama asxaabta leh caadooyinka jimicsiga si ay kuugu dhiirrigeliyaan oo kuu taageeraan.

Tababarayaal jimicsi: Raadi hagayaal jimicsi ama macallimiin xirfad leh oo kaa caawin kara inaad sameyso jimicsi sax ah oo caafimaad leh.

Barnaamijyo iyo tababaro: Ka qayb qaado barnaamijyo iyo tababaro ku saabsan jimicsiga iyo cafimaadka jirka oo la sheekayso khubarada muddo badan kusoo dhexjirey.

Tusaale,

Marbaan isku dayey inaan is-fududeeyo oo waxaan ku biirey fasal cusub oo lagu baranayo KARATE. Baadhis aan sameeyey iyo lakulanka tababaruhu (Ugandhiis) waxay isiisay dhiirigelin aan muddo kuwadi karo, Intaa waxa dheer tababare khibrad leh oo da'diisu tahay 52 jir uga dul boodaya sida 20 jirka arday dhererkiisu leegyahay 190m. Sirtu waa joogteynt, halhayskiisa waxa kamid ah da'du waa tiro'e adna waad sameyn kartaa.  

Ugu danbayn waa halkii Robin Sharma'e: ''Haddii aadan wakhti u helin jimicsiga, waxaad heli doontaa wakhti aad dhakhtar ku tagto."

Guuleyso!    

Xuquuqda Qoraalku, waxa ay u dhowrsantahay #Somalijobs INC.     

Lama ogola idan la'aan (Ogolaansho la’aan) in la qaato. Wixii codsi ah fadlan la xidhiidh [email protected]      

Tixgelin.

--------------------------------------------------    

Lasoo deg APPka Somalijobs (Download Somalijobs APP)    

Android/Samsung: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.tiriig.somalijobs    

(IOS/Iphones): https://apps.apple.com/gb/app/somali-jobs/id6443817164